Tuesday, October 24, 2017

घोटाला–निर्देशक

नेपाल आयल निगमलाई काण्डैकाण्डमा फसाएर लाभ उठाइरहेका जब्बर कार्यकारी

  • मनबहादुर बस्नेत

झमझम पानी परिरहेको थियो । बबरमहलस्थित नेपाल आयल निगमको केन्ऽीय कार्यालय परिसरमा ओत लाग्नेहरूको भीड थियो । २६ साउनको दिउासो १ बजे एक अग्ला खाइलाग्दा मानिस माथिल्लो तलाबाट झर्दै थिए । तर, उनीभन्दा निकै अघि एक सहयोगीले आएर मानिसको भीड पन्छाउादै बाटो खुला गरिदिए । त्यसपछि, उनी आफ्नो गाडीमा चढे र हुइाकिए । उनको शैली यति रवाफिलो थियो कि उनी कुनै सुरक्षा फौजका उपल्ला अधिकारीझौ लाग्थे । तर, यिनी न कुनै सैनिक अधिकारी थिए, न त प्रहरी वा सशस्त्र प्रहरी नै

गुप्त प्रस्तावमा गुप्त छलफल

नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरीलाई ६ वटा हेलिकप्टर किन्ने प्रयत्न अन्तिम चरणमा

  • मनबहादुर बस्नेत


गृह मन्त्रालयमा कोही बोल्दैनन् । अर्थ मन्त्रालयमा प्रसंग उप्कायो कि अधिकारीहरू तर्किन्छन् । दुवै मन्त्रालयका सूचना दिन अख्तियारप्राप्त प्रवक्ता त टकटकिन्छन् मात्रै । प्रसंग हो, झन्डै चार महिनादेखि अर्थ मन्त्रालयको अनुमोदन कुरेर बसिरहेको गृह मन्त्रायलयको एउटा गोप्य प्रस्तावको । नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बललाई तीन–तीनवटा हेलिकप्टर किन्ने यो प्रस्ताव गत चैतदेखि अर्थ मन्त्रालयमा विचाराधीन छ । र, अब लगभग

कौडीको मूल्यमा सरकारी सम्पत्ति


लिजका नाममा सरकारी स्वामित्वका जग्गा र सम्पत्ति सस्तोमा हत्याउने प्रवृत्ति

  • मनबहादुर बस्नेत

करिब तीन वर्ष पहिले अर्थात् ५ फागुन ०७० का दिन काठमाडौाका धनाढ्य व्यापारी, उद्योगीहरूमाझ सााच्चै असामान्य माहोल बन्यो । त्यस दिन भारतबाट उडेका १५ वटा निजी विमान काठमाडौामा अवतरण भइसकेका थिए । केही विमान भोलिपल्ट उत्रादै थिए । यसरी निजी विमानमा आएकाहरू सोझै काठमाडौाको उत्तरतिर अवस्थित बौद्धको हायात रिजेन्सी होटलमा पुगेर रोकिए । यो त्यही होटल हो,

सेना-प्रहरीमा किन यस्तो विभेद ?


  • मनबहादुर बस्नेत

गएको चार वर्षमा नेपाली सेनाले बन्दोबस्तीका सामान किन्न मन्त्रिपरिषद्बाट मात्रै करिब आठ अर्ब रुपियाा पायो । हेलिकप्टर, जहाज र हातहतियार खरिदका लागि सेनाले ०७० देखि ०७३ को बीचका तीनवटा सरकारबाट यति बजेट पाएको हो । यसबाट सेनाले केही हेलिकप्टर, इजरालयमा निर्मित गलिल राइफल किन्यो भने अरू केही हातहतियार खरिदको प्रक्रियामा छ । यसबाहेक दुईवटा हेलिकप्टर र इन्डोनेसियाबाट विमानसमेत खरिद गर्दैछ ।
यसबाहेक

भीआईपी कुसंस्कार

सामन्ती प्रवृत्तिको निरन्तरता

  • मनबहादुर बस्नेत


निलो बर्दी र कालो कपाल धुलाम्य थियो । आाखीभौा र परेला समेत खैरो भएको दृश्यले सुरक्षाकर्मी कुन घनत्वसम्मको धुलोमा रुमलिइरहेका थिए भन्ने प्रस्ट हुन्थ्यो । १० असारमा प्रदेश–७ को कञ्चजपुरमा प्रधानमन्त्री शेरबहादुर देउवाको भ्रमणको सुरक्षा मिलाउन खटिएका प्रहरीको बेहाल चित्र हो, यो । प्रधानमन्त्री देउवा महेन्ऽनगरबाट दक्षिणतिर पर्ने बेलौरी जाने क्रममा सुरक्षामा खटिएका प्रहरीले यसैगरी तीन घन्टा बिताउनुपर्‍यो । प्रधानमन्त्रीको सुरक्षामा जिल्ला प्रहरी कार्यालयका २ सय ६५ जना भन्दा बढी प्रहरी

भगवान् भरोसा


जोखिमपूर्ण क्षेत्रका विमानस्थलमा आधारभूत उपकरणकै अभाव


  • मनबहादुर बस्नेत

प्रसंग हो, ६ वर्षअघिको । जर्मनीका एक पाइलटले लुक्ला विमानस्थल ओर्लनासाथै नेपाल एअरलाइन्सका क्याप्टेन उद्धव घिमिरेलाई लामो श्वास फेर्दै सुनाए, ‘यहाँ तीन किसिमका व्यक्तिले मात्र विमान उडाउन सक्छन्, मूर्ख, सन्की वा बहादुर ।’
खासमा यी जर्मन पाइलटले विश्वमै चर्चित सगरमाथाको काखमा रहेको तेन्जिङ हिलारी विमानस्थलको ज्यादै अप्ठ्यारो भौगोलिक अवस्थिति र दुर्घटनाबाट जोगाउन आवश्यक न्यूनतम उपकरणसमेत नभएको इंगित गर्न यस्तो टिप्पणी गरेका थिए । हुन पनि २ हजार ८ सय ४६ मिटर उचाइमा रहेको यो संसारकै जोखिमपूर्ण विमानस्थलमध्ये पहिलो नम्बरमा पर्छ । सन् २०१०

क्रमश: कमजोर प्रहरी


लामो समय बढुवा नहुादा प्रहरी संयन्त्र सुस्त र अनुभवहीनताले ग्रस्त

  • मनबहादुर बस्नेत




निर्धा्रित समयमा बढुवा नहुादा दुई जना प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी)द्वय मिलन बस्नेत र यादवराज खनालले अवकाश पाए । बस्नेत १९ वैशाखमा र खनाल १३ जेठमा उमेरका कारण सेवानिवृत्त भएका हुन् । प्रहरी नियमावलीमा प्रहरी उपरिक्षक (एसपी) र एसएसपीको उमेर ५५ वर्ष तोकिएको छ । जबकि, उनीहरू बढुवा हुनुपर्ने माथिल्लो तह प्रहरी नायव महानिरिक्षक (डीआईजी)का चारवटा दरबन्दी तीन महिनादेखि खाली छ । डीआईजीको उमेर हद ५६ वर्ष छ । यस हिसाबले बस्नेत र खनाल बढुवा भएको भए थप एक वर्ष डीआईजीमा काम गरेर अवकाश पाउने थिए ।

समयमा बढुवा नहुादा अवकाश पाउनुपर्नेसम्मको अवस्था सिर्जित हुनु भनेको चरम लापरबाही र अस्तव्यस्तताको अवस्था हो । किनभने, जागिर खानेहरूले आफ्नो क्षमताका आधारमा निश्चित पदसम्म पुग्ने स्वाभाविक लक्ष्य लिएका हुन्छन् । ँतर, हामी बढुवाका लागि योग्य हौा कि होइनौा भन्ने परीक्षण प्रक्रियामा छिर्नै नपाई बाहिरिनुपर्‍यो,” एसएसपी बस्नेत भन्छन्, ँयत्रो वर्ष देश र जनताको सेवा गरेपछि अन्यायपूर्वक अवकाश पाउनुपर्दा कस्तो पीडा हुन्छ, जो कसैले अनुमान लगाउन सक्छ ।”

गत २ चैतमा प्रहरी महानिरीक्षक (आईजीपी) उपेन्ऽकान्त अर्यालसहित ११ जना अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआईजी)हरूले अवकाश पाए । तीन महिनादेखि रिक्त पद पूर्ति हुन सकेको छैन । आईजीपी नियुक्तिको विवाद लम्बिएर न्यायालयसम्म पुगेपछि प्रहरी प्रशासनभित्रको माथिदेखि तलसम्मकै नियमित बढुवा नै ‘जाम’ भएको छ, जसले गर्दा प्रहरी कर्मचारीहरूको वृत्तिविकास त अवरुद्ध भएको छ नै, आमनागरिकको सुरक्षासाग प्रत्यक्ष सम्बन्ध राख्ने प्रहरी संगठन आफौ अस्तव्यस्त बन्दै गएको छ ।

Tuesday, August 15, 2017

लाजको पसारो

विवादास्पद सार्वजनिक पद धारक व्यक्ति, सरकारी अधिकारी, नातागोता र आफन्तलाई मान–पदवी र विभूषण बााड्ने परम्पराले तिनको महत्त्व र गरिमा बर्से्नि घटाइरहेको छ । यसपटक पनि त्यस्तै भयो ।


गणतन्त्र दिवसमा राज्यले दिने विभूषण, पदवी, अलंकार हरेक पटक विवादको भुमरीमा पर्छ, जसले कामै गरेर कदरस्वरूप सम्मानित हुनेहरूले समेत गर्व महसुस गर्न सक्दैनन् । राष्ट्र र समुदायमा प्रख्यातिभन्दा बदनामी कमाएकाहरूको पोल्टामा समेत पदक परेपछि यो राष्ट्रिय लज्जाको विषय बनेको छ । हरेक वर्षझौ यस वर्ष पनि मान–पदवी अस्वीकार गर्नेहरू छन्, लज्जाबोधका कारण । यसले सत्ता र शक्तिको नजिक रहेर मान–पदवी लिने परम्परा गणतन्त्र आएको दशक पुग्दासमेत नतोडिएको प्रस्ट पार्छ । जबकि, समाजलाई असाधारण योगदान दिएबापत राज्यले दिने सबैभन्दा उच्चकोटिका सम्मान हुन्, यस्ता विभूषण र मानपदवी । तर, विवादास्पद सार्वजनिक पद धारक व्यक्ति, सरकारी अधिकारी, नातागोता र आफन्तलाई मान–पदवी र विभूषण बााड्ने परम्पराले तिनको महत्त्व र गरिमा बर्से्नि घटाइरहेको छ । सरकारले यसपालिको मान–पदवी र विभूषणमा त्यही परम्परालाई निरन्तरता दिएको छ। जस्तै :

कच्चा उमेर, जघन्य अपराध

किशोर–किशोरीलाई गलत बाटोमा जानबाट रोक्न चौतर्फी निगरानी आवश्यक 

सौरभ श्रेष्ठ, १६, को अरू किशोरकिशोरीको जस्तै सपना थियो, राम्रो लाउने अनि मीठो खाने । मध्यमवर्गीय परिवारका उनका यी औसत सपना पूरा भइरहेकै थिए । मनमोहन मेमोरियल कलेजका ११ कक्षाका विद्यार्थी उनी पढाइमा औसतभन्दा राम्रै थिए । इच्छाएका कुरा अभिभावकले जसोतसो पूरा गरिदिएकै थिए । तर, उनी अहिले आफूभन्दा दुई वर्ष जेठो उमेरका सुशान्त श्रेष्ठको हत्या अभियोगमा प्रहरी हिरासतमा छन् । उनी न्यु अरुणोदय उमाविमा १२ कक्षामा पढ्ने सुशान्तको हत्याको योजनाकार भएको प्रहरी अनुसन्धानबाट खुलेको छ । परिवारका एक्ला सन्तानको

सगरमाथातिर नजर


  • मनबहादुर बस्नेत

भारतको सुरक्षा निकायका टोलीको सर्वोच्च शिखरलगायतका हिमालको एकपछि अर्को आरोहण


वर्ष भारतीय सेनाका तीन टोलीका २९ जनाको डफ्फाले विश्वकै सर्वोच्च शिखर सगरमाथा चढ्यो । ६ जेठ ०७३ मा लेफ्टिनेन्ट कर्नेल रणवीरसिंह जमवल १० जनाको फौजी टोलीको नेतृत्व गरी सगरमाथाबाट झर्दा नझर्दै भोलिपल्टै थप दुईवटा भारतीय सुरक्षा टोली टुप्पोमा पुगे । ७ जेठमा कर्नेल गौरव कार्की र विशाल अल्हवात क्रमशस् १४ र पााच सदस्यीय आरोहण टोलीसहित शिखरमा पुगेका थिए । सगरमाथाबाट ओर्लिएका लेफ्टिनेन्ट कर्नेल जमवल भने फेरि ८ हजार ५ सय १६ मिटर अग्लो ल्होत्से हिमाल उक्लिए । यसअघि उनी दुईपटक सगरमाथा चढिसकेका थिए, ०७० र ०७१ मा ।

फेरि अशान्त सहर


  • मनबहादुर बस्नेत

गोली प्रहार र अपहरणका घटनामा वृद्धि 

फागुन महिनामा दुई साताको अवधिमा राजधानीमा तीनवटा अपहरणका घटना भए । एक जनाको त ज्यान नै गयो भने एउटा घटनामा प्रहरी र अपहरणकारीबीच गोली हानाहान भयो । यिनै घटनाको सिलसिला हो, मखनटोलका साडी पसले श्यामसुन्दर अग्रवालको अपहरण । प्रकाश लामिछाने, राधिका श्रेष्ठ, किशोर गिरी र सरोज घोरासैनीले अग्रवाललाई ४ फागुनमा अपहरण गरे । सुन्धाराको सनसाइन होटलमा पुर्‍याएपछि १० लाख रुपियाा धरौटी लिएर उनीहरूले अग्रवालका हातगोडा बााधिदिए र मुखमा टेप टाासेर छोडिदिएका थिए । अपहरणकारीमध्ये एक अग्रवालको पसलमा काम गर्ने युवती नै थिइन्, राधिका । अपहरणको पोल खुल्ने भयले भोलिपल्टै अपहरणकारी समूहले आफ्नै सदस्य राधिकाको हत्या गरिदिएका थिए ।

लगालग अपहरणका घटनाले काठमाडौा खाल्डोमा गुन्डागर्दी र आपराधिक गतिविधि बढेपछि धेरैलाई झस्काएको थियो । यसभन्दा ठूलो त्रास त त्यतिबेला भयो, जतिखेर अपहरण र हत्याका यी घटनामा खाटा नबस्दै गोली नै चल्न थाल्यो । जस्तो स् २९ चैतमा गौरीघाटमा गुन्डा नाइके योगेन्ऽ लामा (दाबा)माथि गोली प्रहार भयो । त्यसको ६ दिनपछि नै ललितपुरमा क्रिस्चियन महासंघका कार्यालय सचिव सन्तोष खड्का अर्को निसानामा परे ।

अवसरजति अयोग्यलाई


  • मनबहादुर बस्नेत


क्षमताहीन अस्थायी शिक्षकलाई स्थायी बनाउने प्रक्रिया फेरि सुरु

बिनाप्रतिस्पर्धा नियुक्त भएका हुन्, अस्थायी शिक्षकहरू । ६ महिनाको अस्थायी अवधिका लागि भर्ना भएर दशकौासम्म पढाएका यिनै अपरीक्षितले अब स्थायी शिक्षक बनेर स्कुले बालबालिकाको भविष्य निर्देश गर्नेछन् । यसका लागि शिक्षक सेवा आयोगले पदपूर्तिको विज्ञापन खुलाइसकेको छ । यस अन्तर्गत अस्थायीहरूबीच मात्रै आन्तरिक प्रतिस्पर्धा गराएर करिब १७ हजार स्थायी बनाउादै छ ।


खुला प्रतिस्पर्धाबाट क्षमतावान् शिक्षकहरू भित्रिने फराकिलो द्वारलाई बन्द गरेर सरकारले रोजेको यो नियन्त्रित र संकुचित बाटोले त्यसै त खस्कादो सार्वजनिक शिक्षाको हालत झनै कमजोर बनाउनेमा शंका छैन । यो प्रतिस्पर्धाबाट राम्राभन्दा पनि कामचलाउ शिक्षक मात्रै छानिने छन् । किनभने, आयोगले एकातिर प्रतिस्पर्धाको दायरा खुम्च्याइदिएको छ भने अर्को्तिर परीक्षाको पाठ्यक्रमसमेत छुट्टै बनाइदिएको छ । खुला प्रतिस्पर्धीहरूका लागि तयार भएको पाठ्यक्रम अनुसार यी शिक्षक परीक्षामा सामेल हुने छैनन् । आयोगले अस्थायी शिक्षकका लागि अनुकूल हुने छुट्टै पाठ्यक्रम तयार गरिदिएको छ । स्वाभाविक हो, यस्तो अस्थायी शिक्षकमैत्री परीक्षाबाट सिपालु र दक्ष शिक्षक छानिादैनन् । शिक्षाविद् विष्णु कार्की भन्छन्, ँयो प्रक्रियाले नेपालको सार्वजनिक शिक्षाको गुणस्तरलाई पछाडि नै धकेल्ने हो ।”

ज्यादातीको मुश्लो


  • मनबहादुर बस्नेत

आनन्दबजार । कञ्चनपुरको दक्षिणपूर्व, नेपाल–भारत सीमावर्ती क्षेत्रको यो नेपाली बस्तीले नाम अनुसारको आनन्दको अनुभव कहिल्यै गर्न पाएन । विसं २०३० को दशकमा बस्ती विकास भएको यो क्षेत्र अशान्त मात्र छैन, अनगन्ती कष्ट र अपमान झेल्दै आइरहेको छ ।
द्विपक्षीय सीमा विवाद र भारतको सीमा सुरक्षा बल (एसएसबी)ले दैनिक दिने सास्तीका कारण यहााका बासिन्दा जहिल्यै तनावमा छन् । र, २६ फागुनमा तनाव बढेर नेपालीले मृत्युसम्म बेहोर्नुपर्‍यो । स्थानीय नेपालीले आफ्नै सीमाभित्र कल्भर्ट निर्माण गर्दा भारतीय पक्षबाट विरोध भएपछि विवाद बल्झिएको थियो । नेपाली भूमिमै पसेर एसएसबीका एक जवानले गोली हान्दा गोविन्द गौतम, ३२, को मृत्यु भयो । त्यसअघि पनि बारम्बार यो क्षेत्रमा झडप र तनाव हुने गथ्र्यो । सीमा प्रहरी कार्यालय, आनन्दबजारका अनुसार यो झडप १८औा थियो ।

व्यवस्थापिका संसद्को अन्तर्रा्ष्टि्रय सम्बन्ध र मानव अधिकार समितिले ०६६ मा गरेको स्थलगत अध्ययन भ्रमणको प्रतिवेदन अनुसार एसएसबीको त्रासका कारण यहााका नेपालीले लालपुर्जा भएको आफ्नो जग्गासमेत जोतभोग गर्न पाएका छैनन् । साथै, नेपाली भूमिमा लगाएको बालीसमेत बलजफ् ती लैजाने गरेको उक्त प्रतिवेदनमा उल्लेख छ । ‘यस क्षेत्रको अधिकांश जमिन भारतीयहरूलाई ठेक्का र भोग–बन्धकी दिनुपर्ने बाध्यता छ,’ प्रतिवेदनमा भनिएको छ ।

Tuesday, March 28, 2017

कम्मरमाथि मात्रै किन गोली ?


दंगा नियन्त्रणका लागि दक्ष जनशक्ति र गैरघातक हतियारको अभाव

  • मनबहादुर बस्नेत

राजविराजनजिकै मलेठ गाउामा २३ फागुनमा नेपाल प्रहरी र सशस्त्र प्रहरी बलले नेकपा एमालेको सभा बिथोल्न खोज्ने भीड साम्य पार्न गोली चलाउादा पााच जनाको मृत्यु भयो । मृतक सञ्जन मेहता, पीताम्बरलाल मण्डल, आनन्द साह, वीरेन्ऽ महतो र इनरदेव यादवको टाउको र घााटीमा गोली लागेको थियो ।

खानकै धन्दा

नाम मात्रको सेवा तर मुनाफामा बोनस लिने हतारो

  • मनबहादुर बस्नेत

—  शौचालयको सरसफाइको अवस्था कमजोर रहेको, उपलब्ध हुनुपर्ने ट्वाइलेट पेपर, ड्राइररहिटर, सोपजस्ता साधनहरू नभएको तथा भएका सामान पनि काम गर्ने र व्यवस्थित नरहेको । ११ मंसिर ०७२
   (त्रिभुवन अन्तर्रा्ष्टि्रय विमानस्थल अनुगमन निरीक्षण समितिको प्रारम्भिक प्रतिवेदन)
—   विमानस्थलका शौचालयका कमोड टुटफुट र फोहर देखिएको हुादा यात्रुलाई
असहज भएको । २७ माघ ०७३
   (संसद्को सुशासन समितिले गरेको अनुगमनको प्रतिवेदन)


बाह्य मुलुकसाग जोड्ने एक मात्र हवाई मार्ग त्रिभुवन अन्तर्रा्ष्टि्रय विमानस्थल (टीआईए)मा डेढ वर्षयता गरिएको अनुगमनबाट प्राप्त साझा तथ्य हो, यो । सामान्य तर

प्रहरीमा प्रहसन

अति राजनीतीकरणले अन्योलग्रस्त

  • मनबहादुर बस्नेत


अघिल्लो दिनदेखि नै निमित्त प्रमुख पाउनसक्ने हल्ला चलेकाले उनका कान चनाखा थिए । तर, विश्वास रत्तिभर थिएन । नेपाल प्रहरीको प्राविधिक सेवा समूहका अतिरिक्त महानिरीक्षक (एआईजी) डा दिनेशचन्ऽ पोखरेलले अन्ततस् २ फागुनमा कहिल्यै नसोचेको जिम्मेवारी पाए, निमित्त प्रहरी महानिरीक्षकको । यो अनपेक्षित जिम्मेवारीले करिब ७० हजारको फौज हााक्न प्रहरी अस्पतालका प्रमुख, वरिष्ठ फिजिसियन तथा पेट रोग विशेषज्ञ डा पोखरेललाई कति कठिन बनाइरहेछ भन्ने कुरा प्रहरी मुख्यालयमा हुने दैनिक गतिविधिबाट नै छर्लंग हुन्छ ।

रेल उडाउने योजनाको पर्दाफास

नया स्वरूपमा आतंकवाद

  • मनबहादुर बस्नेत

गत १३ पुसमा हरैया गाउा, बाराको जंगलमा दुइटा शव भेटिए । एउटा रूखमा बााधिएर र अर्कोको हातखुट्टा बााधेर घााटी रेटिएको अवस्थामा । प्रहरी अनुसन्धानबाट दुवै जना भारतीय नागरिक भएको खुल्यो । हत्या गरिएका व्यक्ति थिए, चम्पारन लक्ष्मीपुर, बिहारका दीपक राम र अरूण राम । रामद्वयको हत्या अभियोगमा कलैया, बरेवाका मोजाहिर अन्सारी र उमेशकुमार पटेल समातिए । दुवैले आर्थिक लेनदेनमा कुरा नमिलेपछि हत्या गरेको बयान दिए । त्यही बीचमा कलैयाकै आशिष सिंहसमेत समातिए ।

तस्करीको सुनले ढुकुटीमा धक्का


हप्तामै करिब डेढ सय किलो सुन अवैध आयात भइरहेको खुलासा, रेमिट्यान्सबापत आउने विदेशी मुऽामा उल्लेख्य गिरावट

  • मनबहादुर बस्नेत

पुस तेस्रो साताको सुरुमा त्रिभुवन अन्तर्रा्ष्टि्रय विमानस्थल हुादै  शार जहााबाट ठूलो परिमाणमा सुन  भित्रिादै छ भन्ने सूचना आयो, नेपाल प्रहरीको केन्ऽीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) मा । त्यसपछि ब्युरोले तत्कालै सादा पोसाकमा टिम परिचालन गरेर विमानस्थलमा निगरानी बढायो ।
२० पुसको राती करिब साढे ८ बजे सुन बोकेर आउने भनिएका दुई जना व्यक्ति संयुक्त अरब इमिरेट्सको शारजहााबाट आएको एअर अरेबियाको विमानबाट ओर्लिए तर रित्तो हात । उनीहरूसाग लगेज थिएन । ती दुवै जना ट्याक्सी चढेर कोटेश्वर पुगे ।

अन्यायमा अबला


गम्भीर अपराधमा समेत मिलापत्र–प्रवृत्ति


  • मनबहादुर बस्नेत

खोटाङ सदरमुकाम दिक्तेलस्थित होटल शुभदिनकी एक श्रमिक महिला र उनकी नाबालिग छोरीलाई होटल सञ्चालक हरिप्रसाद आचार्य र कविराज रिजालले यौन दुव्र्यवहार र कुटपिट गरे, १४ वैशाखमा । घटनापछि होटल सञ्चालक, कर्मचारी र केही स्थानीय अगुवाहरूको रोहबरमा दुवै पक्षले कहीाकतै उजुरी नगर्ने, पीडितलाई जीवन निर्वाहका लागि स्थापित गर्न पहल गर्ने र यो घटनाबारे भविष्यमा एकअर्काबीच दोषारोपण नगर्ने तीनबुादे मिलापत्र भयो ।

कारण, प्रहरी व्यवहार


  • मनबहादुर बस्नेत

घडीको सुईले मध्याह्नको घन्टी छुनै लागेको थियो । राजधानीको उत्तरी भेगमा पर्ने बौद्धस्थित नयाा बस्तीको अस्थायी प्रहरी बिटमा एक्कासि ढुंगा बर्सिए । हेर्दाहेर्दै बिटबाहिर पार्किङ गरिएका सातवटा मोटरसाइकल खरानी भए । बाहिरबाट चुक्कुल लगाइदिएपछि असईको कमान्डमा रहेका आठ जना प्रहरी बिटभित्रै थुनिए । बिटमा पेट्रोल छर्केर आगो लगाउने तयारी भइरहादा महानगरीय प्रहरी वृत्त बौद्ध र गौशालाबाट करिब एक सय जना प्रहरीको मद्दत जुटेपछि स्थिति नियन्त्रणमा आयो । घटना २६ मंसिरको हो ।

Friday, March 17, 2017

टार्गेट कर्णाली


कमजोर सुरक्षा संयन्त्रका कारण मूर्ति तस्करहरू विकट क्षेत्रतिर

  • मनबहादुर बस्नेत

कर्णाली क्षेत्रको प्रमुख धार्मिक स्थलमध्येको हो, जुम्लाको चन्दननाथ मन्दिर । त्यही मन्दिरका ४५ मध्ये २१ मूर्ति चोरी भए, ११ मंसिरमा । मूर्ति चोरिएको यो मन्दिर सिंगो जिल्लाको शान्ति सुरक्षाको जिम्मेवारी बोकेको जिल्ला प्रशासन कार्यालय हाताको आडैमा पर्छ भने जिल्ला प्रहरी कार्यालयबाट पनि त्यति टाढा छैन । पुरातत्त्व विभागको तथ्यांकले देखाउाछ, यति ठूलो संख्यामा एकसाथ मूर्ति चोरिएको दुई दशकयताकै ठूलो घटना हो यो ।

पुरातत्त्व विभाग योजना तथा अनुगमन महाशाखाका प्रमुख रामबहादुर कुावरका अनुसार चोरिएका सबै मूर्ति सय वर्ष पुराना थिए । त्यसमध्ये सरस्वतीको एउटा त्यस्तो मूर्तिसमेत चोरियो, जसमा विसं ६०१ अंकित थियो । मतलब, त्यो मूर्ति झन्डै १ हजार ५ सय वर्ष पुरानो थियो । सय वर्ष नाघेका प्राचीन सामग्रीलाई विभागले प्राचीन स्मारक संरक्षण ऐन अन्तर्गत पुरातात्त्विक वस्तुमा सूचीकृत गर्छ ।

व्यवसायी मालामाल, सरकार अनभिज्ञ

उच्च हिमाली क्षेत्रमा सरकारलाई पत्तै नदिई महागा साहसिक खेलको आयोजना

  • मनबहादुर बस्नेत

‘अब सुरु हुनेछ, अप्रिल २०१७ मा’ दावा शेर्पा एक्सपेरियन्स डटकम नामक वेबसाइटको शिरमै उच्च हिमाली क्षेत्रमा आयोजना हुने दौडबारे सूचना छ । त्यसको मुन्तिर १ सय २९ दिन १२ घन्टा बााकी छ भन्ने अर्को सूचनासमेत बगिरहेको छ । रसुवाको लाङटाङ, धादिङ र गोरखाको सीमाक्षत्रेमा पर्ने गणेश हिमाल र गोरखाको मनास्लु गरी तीनवटा उपत्यका पार गर्नुपर्ने यो हिमाली ट्रेल दौडका क्रममा ४ हजार ६ सय मिटर उचाइको लौरीविनायक र

Wednesday, February 22, 2017

कल बाइपासले वार्षिक झन्डै दुई अर्ब क्षति


  • नियन्त्रण हुनै सकेन अवैध भीओआईपी सञ्चालन गरी राजस्व छल्ने प्रवृत्ति
मनबहादुर बस्नेत


→ पहिलोपल्ट अवैध रुपमा भ्वाइस ओभर इन्टरनेट प्रोटोकल (भीओआईपी) सञ्चालन गरेको अभियोगमा प्रहरीले साउन ०६३ मा सिरहाका राकेश गिरीलाई ठोचो, ललितपुरबाट पक्राउ गर्‍यो । कल बाइपास गरी राजस्व छलेको आरोपमा उपकरणसहित पक्राउ परेका उनी त्यतिखेर पााच लाख रुपियाा धरौटीमा छुटे । फेरि त्यही धन्दामा लागे । पुनस् एक वर्षपछि पक्राउ परे र धरौटीमै छुटे । उनले जानेको काम त्यही थियो । फेरि त्यही कामलाई निरन्तरता मात्र दिएनन्, अवैध सञ्जाललाई झनै विस्तार गरे ।
→ ३ असार ०६८ मा जैसीदेवल, काठमाडौाबाट तिनै राकेशसाग सिरहाकै गिरीश गिरी पनि पक्राउ परे । उनीहरु क्रमशस् एक र दुई वर्ष जेल पनि बसे । तर, जेलबाट छुटेलगत्तै गिरीश भीओआईपी धन्दामै फर्किए । ८ मंसिर ०७० मा भौसीपाटी, ललितपुरमा उनले भीओआईपी सञ्चालन गरेको पाइए पनि प्रहरीलाई छक्याएर भाग्न सफल भए ।

→  ६ असोज ०७१ मा प्रहरीको केन्ऽीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी)ले ललितपुरका तीन स्थानमा छापा मार्‍यो । तीनै ठाउाबाट गिरीद्वयकै गिरोहले भीओआईपी चलाएको फेला पर्‍यो र उनीहरुसहित पााच जना पक्राउ परे । प्रहरीको अनुसन्धानबाट उनीहरुले कल बाइपासबाट करिब २० करोड रूपियाा कमाएको देखियो । यतिखेर राकेश एक वर्ष र गिरीश दुई वर्ष कैद भुक्तान गरेर निस्किसकेका छन् ।

मुलुकमा भीओआईपीबारे धेरैलाई थाहै नभएको र

आरोही गाउँ



  • एउटै वडामा साठीभन्दा बढी सगरमाथामा आरोही

तस्विरहरु: मनबहादुर बस्नेत

  • मनबहादुर बस्नेत

वरिपरि बाक्लो अन्धकार थियो । केही पर बत्ती पिलपिलाएको देखियो, त्यतै लागियो । बिस्तारै थाहा हुादै गयो, घर नै रहेछ । हामीले बोलाएको सुने सायद । खोक्दै निस्किए, एकजना वयस्क मानिस । उनी त सगरमाथा आरोही आङछिरिङ शेर्पा रहेछन् । पूर्व वडाअध्यक्षसमेत रहेका उनी सगरमाथा आरोहणमा ह्याट्रिक गर्ने आरोही ।
खुम्बु क्षेत्रमा पर्ने खुम्जुङ गाविसको सिंगो फोर्चे गाउा सगरमाथा आरोहीहरूको थलो हो । ९ नम्बर वडामा पर्ने जम्मा ८५ घरधुरीको यो गाउामा सगरमाथा चुम्नेहरूको संख्या मात्रै ६७ छ । एउटै वडामा यति धेरै आरोही हुनु सााच्चै दुर्लभ हो । अर्थात् फोर्चेका घरैपिच्छे सगरमाथा चुमेका पैतलाका डाम छन् । ँएउटै गाउामा यति धेरै आरोही अन्यत्र कतै भेटिन्नन्”, खुम्जुङ गोक्योका पासाङ छिरिङ शेर्पा, जो शेर्पा अल्टिमेट माउन्टेनर्स पुस्तकका लेखकसमेत हुन्, भन्छन् ।

हिमालको काखमा चराको गुाडजस्तै बनेर बसेको यो सुन्दर बस्तीमा दर्जनौा पटक सगरमाथा चुमेका हिमवीरहरूको थातथलो छ । ँयहाा सगरमाथा नचढ्ने घरै छैन भने पनि हुन्छ,”सगरमाथा आरोही ल्हाक्पा दोर्जी शेर्पा भन्छन् । पहिलो पटक चढेर फर्कंदा झन्डै दुर्घटनामा परेपछि उनले त्यसपछिचाहिा आाट गरेनछन् ।

हुन त हिमाल आरोहण यो

सिन्डीकेट राजलाई चुनौती



  • पोखरामा जब्बर बस व्यवसायी र सरकारी निकायसाग जुध्दै केही प्रतिस्पर्धी



मनबहादुर बस्नेत
‘म पोखरा क्षेत्रबाट सार्वजनिक यातायात सेवा सञ्चालन गर्न चाहन्छु । सहजीकरण गरिदिनुपर्‍यो, सीडीओ साप,’ यातायात व्यवस्था विभागद्वारा रुट इजाजतपत्र पाएपछि बसको काउन्टर खोल्न पोखरा पुगेका उज्यालो यातायात संघका अध्यक्ष श्रीप्रसाद सिवाकोटीले कास्कीका प्रमुख जिल्ला अधिकारी (सीडीओ) हरि मैनालीलाई भनेछन् ।

‘मिल्दैन,’ सीडीओले ठाडै जवाफ फर्काएछन् । ‘किन मिल्दैन ? कानुन, संविधानका धारा, उपधाराले त कानुनी अधीनमा रही हामीलाई जहाासुकै व्यवसाय गर्न पाउाछ भनेको छ त होइन ?’
‘कानुनका कुरा हामीलाई सिकाउने ?’ सीडोओले झनै जरखरिएको जवाफ दिएछन् ।

सार्वजनिक यातायातको क्षेत्रमा ऐाजेरु जस्तै जकडिएको सिन्डीकेट तोड्न सहज छैन भन्ने सिवाकोटी–मैनाली संवादले प्रस्ट्याउाछ । देशव्यापी रूपमा सिन्डीकेट तोड्ने भन्दै झापादेखि पोखरासम्म पुगेको संघको अभियान त्यहाा अड्किएको ६ महिना भइसक्यो ।
विभागले संघका गाडीलाई ३० फागुन ०७२ मा

आयल निगम आफौ हडताली


  • सरकारले अत्यावश्यक वस्तुका रूपमा सूचीकृत गरे पनि पेट्रोलियम पदार्थको आपूर्तिमा बाधारअवरोध


भदौ लाग्नासाथै काठमाडौा उपत्यकामा पेट्रोलियम पदार्थको हाहाकार मच्चियो । कतिपय पेट्रोल पम्पहरूले ‘पेट्रोल र डिजेल छैन’ लेखिएका बोर्ड झुन्ड्याए भने इन्धन बााडिरहेका पम्पहरूमा सवारीसाधनको लम्बेतान घुइाचो लाग्यो । बन्द पम्प र त्यसअगाडि लाम लागेका सवारी साधनको लर्कोले इन्धन संकटको भयानक तस्बिर देखाउाथ्यो । तर, इन्धन अभाव हुनुको कारण भने धेरैले पत्तो पाएनन् ।

बदनाम विमानस्थल



  • कमजोर सुरक्षा, लथालिंग व्यवस्थापन र अवैध ओसारपसारको अखडा

तस्विरहरु: रवि मानन्धर

  • मनबहादुर बस्नेत

पाकिस्तानी नागरिक मरियम वाही जमालिया पाकिस्तान इन्टरनेसनल एअरलाइन्स (पीआईए)को विमानबाट २ चैत ०६६ को बिहान ११ बजे त्रिभुवन अन्तर्रा्ष्टि्रय विमानस्थल (टीआईए)मा ओर्लिन् । तर, उनी नियमित ‘रुट’मा छिरिनन् । बरू, विमानस्थलको सुरक्षार्थ खटिएका प्रहरी जवान दीपेन्ऽ गिरीले उनको सामान ट्रलीमा राखेर भन्सार जााच नै नगरी लगेज एरियासम्म ल्याइदिए । विमानस्थलमा खटिएको प्रहरीको विशेष ब्युरोको टोलीले यी सबै दृश्य नियालिरहेको थियो । जमालिया टर्मिनल भवनबाट पार्किङ क्षेत्रमा निस्केकी मात्रै थिइन्, ब्युरोले समात्यो र उनको साथबाट ३० लाख नक्कली भारतीय रुपियाा भेट्टायो ।

पाकिस्तानबाट भित्रिएको नक्कली भारु लिन भारतीय नागरिक इमरान तेली विमानस्थलभित्रै पुगेका थिए । जमालिया पक्राउ परेको सूचना पाएपछि तेली फरार भए । त्यसको दुई दिनपछि तेलीलाई प्रहरीको केन्ऽीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी) र विशेष ब्युरोको टोलीले काठमाडौाबाटै पक्राउ गर्‍यो । वीरगन्जमा बसेर नक्कली भारुको कारोबार गर्ने इल्ताफ अन्सारीका लागि आफूले काम गरेको तेलीले खुलाए । तेलीलाई सिंहदरबारस्थित महानगरीय प्रहरी प्रभाग (अहिले वृत्त)मा लगेर अनुसन्धान टोलीले बयान लिादा घटनाको डरलाग्दो पाटो पटाक्षेप भयो, विमानस्थलबाट नक्कली भारु भित्रिनुमा प्रहरीका उच्च अधिकारीहरूकै सञ्जालले काम गरेको रहेछ ।

त्यसपछि विशेष ब्युरोका तत्कालीन प्रमुख प्रहरी नायब महानिरीक्षक (डीआईजी) सुशीलवरसिंह थापा र प्रहरी वरिष्ठ उपरीक्षक (एसएसपी) सुबोध घिमिरे सम्मिलित टोलीले गोप्य तवरमा छानबिन गर्‍यो । छानबिनबाट तत्कालीन विमानस्थल सुरक्षा गार्ड प्रमुख डीआईजी रमेशशेखर बज्राचार्य (हाल एआईजी) र एसएसपी हेमन्त पाल (हाल डीआईजी)को संरक्षणमा विमानस्थलबाट जाली भारु नोट नेपाल भित्रिएको देखियो । विमानस्थलबाट हुने गरेको नक्कली भारु ओसारपसारसम्बन्धी विशेष ब्युरोको अनुसन्धान प्रतिवेदनमा उल्लेख छ, ँबज्राचार्य र पालको निर्देशनमा उनका विश्वासप्राप्त प्रहरीले नै नक्कली भारु विमानस्थलमा भित्र्याएर त्यहााबाट सुरक्षित बाहिर निकाल्न यो घटनामा तेलीलाई संरक्षण गरेको देखियो ।”

निजी क्षेत्रले पेट्रोलियम कारोबार ! निर्णय हुन्छन् तर उल्टिन्छन्



  • आपूर्ति मन्त्रालय र नेपाल आयल निगम अदूरदर्शिताको सिकार


निर्णय : २१ असारमा आपूर्ति मन्त्रालयले पेट्रोलियम पदार्थको कारोबारमा नेपाल आयल निगम (एनओसी)को एकाधिकार तोड्दै निजी क्षेत्रलाई समेत यसको कारोबार गर्न पाउने गरी निर्णय गर्‍यो । आपूर्ति सचिवले नेतृत्व गर्ने पेट्रोलियम आपूर्ति तथा व्यवस्थापन समितिले यस्तो निर्णय लिएको थियो । निर्णयपश्चात् मन्त्रालय मातहतको आपूर्ति व्यवस्थापन तथा उपभोक्ता हित संरक्षण विभागले आठवटा कम्पनीलाई पेट्रोल र डिजेलको कारोबार गर्न पाउने अनुमति दियो । जस अनुसार नेसनल पेट्रोलियम प्रालि, विराट पेट्रोलियम प्रालि, पेट्रोलिम्याक्स प्रालि, हिमालयन प्रालि, ट्रान्स हिमालयन कर्पोरेसन, सोनापुर मिनरल आयल, डीडी पेट्रोलियम प्रालि र मालिका पेट्रोलियम प्रालिले कारोबारका लागि पूर्वाधार बनाउन अनुमति पाए ।

Friday, February 17, 2017

अघिअघि अपराधी, पछिपछि प्रहरी

प्रहरीभन्दा अपराधी एक कदम अगाडि

गत साउनमा नेपाल प्रहरीको केन्ऽीय अनुसन्धान ब्युरोमा सुन्दा रोचक लाग्ने तर गम्भीर प्रकृतिको उजुरी आयो । फेसबुकमार्फत बाटिएको मित्रताको डोरी कसरी अपराधको भर्‍याङ बन्छ भन्ने त्यो उजुरीमा छर्लंग थियो ।

बाटोमा बदनियत

मनबहादुर बस्नेत

निर्माणाधीन कोसी राजमार्ग पूर्वस्वीकृत बाटो छलेर अन्यत्रै मोड्न लागिएको सुइाको पाएपछि पूर्वी हिमाली जिल्ला संखुवासभाको उत्तरी भेग चेपुवा, हटिया र किमाथांका क्षेत्रका प्रतिनिधि सिंहदरबार आइपुगे, वैशाखको पहिलो साता ।
उनीहरूले माथिल्लो निकायको योजना कार्यान्वयनका बेला कसरी विवाद सिर्जना गरिन्छ र अलपत्र पारिन्छ भन्ने फेहरिस्त सुनाए, उपप्रधानमन्त्रीसमेत रहेका भौतिक पूर्वाधार तथा यातायात मन्त्री विजयकुमार गच्छदारलाई ।

सडक विभागको विस्तृत परियोजना अध्ययन प्रतिवेदन (डीपीआर)मा कोसी राजमार्ग अरुण नदीको किनारैकिनार बन्ने उल्लेख छ । तर, कार्यान्वयनको चरणमा योजना नदीको तीर छाडेर पहाडतिर उकाल्ने चलखेल भइरहेको छ ।

सदरमुकाम खाादबारीस्थित सडक कार्यालयले हुङगुङदेखि सोझै किमाथांका

जीवनभर उल्झन


  • मनबहादुर बस्नेत

‘मुलुकी ऐनका व्यवस्थाहरू अलंकार (सोकेस) स्वरूप राखिएका होइनन् । यिनको न्यायिक मूल्य र मान्यता छ । ती व्यवस्था न्यायिक अवधारणामा आश्रित छन् र यी व्यवस्था न्याय निरोपणको अख्तियारी प्राप्त सबैका लागि खुला आदेश हुन् ।’
समयमा न्याय नदिने न्यायाधीश र न्यायालयमाथि सर्वोच्च अदालतका न्यायाधीशले नै गरेको टिप्पणी हो यो । सर्वोच्च अदालतका तत्कालीन न्यायाधीश प्रेम शर्मा र रणबहादुर बमको संयुक्त इजलासबाट एक बन्दी प्रत्यक्षीकरण रिटमा निर्णय सुनाउादै ९ साउन ०६७ मा न्यायाधीशद्वयले यस्तो टिप्पणी गरेका थिए ।

दोषी उम्काएर सजाय


  • मनबहादुर बस्नेत

लगातार एक वर्ष पछ्याएपछि २४ भदौ ०७० मा लागूऔषध नियन्त्रण व्युरो ( एनसीबी)को प्रहरी टोलीले लागूऔषध कारोबारका अन्तर्रा्ष्टि्रय गिरोहमा संलग्न तीन जनालाई पक्राउ गर्‍यो । पाकिस्तानी नागरिकत्रय साहिदा परविन, सइद मजर हुसेन काज्मी र अट्टा मुहम्मद साहलाई सेतो हेरोइनसहित पक्राउ गर्दा लागूऔषध कारोबारीको जालो केलाउन आफूले ठूलो उपलब्धि हात पारेको दाबी गरेको थियो, एनसीबीले ।


अर्बका मालिक

१७ वर्षमा सञ्जय साह ‘टकला’को अस्वाभाविक आर्जन

  • मनबहादुर बस्नेत

सार्वजनिक अपराधमा पक्राउ पर्दै छुट्दै आएका निलम्बित सांसद सञ्जयकुमार साह ‘टकला’ अन्ततस् पााच जनाको मृत्यु र ३२ जना घाइते बनेको जनकपुर विस्फोट काण्डमा मुछिएर प्रहरी नियन्त्रणमा परे, वैशाख ०७१ मा । पक्राउ परेसागै उनी संलग्न थप अपराधका रहस्य मात्रै खुल्दै छैनन्, उनले यसबीचमा कमाएको अवैध आर्जनको ग्राफसमेत अचम्मसाग बढेको छ ।

०६९ को जनकपुर बम विस्फोट काण्डदेखि ०६६ मा भएको सञ्चार उद्यमी अरूण सिंघानियाको हत्यासम्मका घटनाका मुख्य योजनाकार भनिएका साहले आपराधिक दुनियााबाटै आर्थिक साम्राज्य खडा गर्न सफल भएको नेपाल प्रहरीको केन्ऽीय अनुसन्धान ब्युरो (सीआईबी)को अनुसन्धानले देखाएको छ ।

बदनाम उपभोक्तावादी

स्वार्थ एवं राजनीति प्रेरित उपभोक्तावादीहरुका कारण उपभोक्ता हक–अधिकार वञ्चितिमा
मनबहादुर बस्नेत
गत मंसिरमा महानगरीय प्रहरी अपराध महाशाखाले राजधानीका एक दर्जनभन्दा बढी पेट्रोल पम्पमा छापा मार्‍यो । मिटर बिगारेर उपभोक्तामाझ ठगीको व्यापक जालो बिछ्याएको रहस्य खोलेको यो घटनाको असली उजुरीकर्ता बन्न भने उपभोक्ता अधिकारवादीबीच ताछाड–मछाड चल्यो । पेट्रोलपम्पविरुद्ध उपभोक्ता हित संरक्षण मञ्चले उजुरीकर्ता बनेर अदालतमा मुद्दा दायर गरेपछि राष्ट्रिय उपभोक्ता मञ्चले आफूलाई उछिनेको ठान्यो । राष्ट्रिय उपभोक्ता मञ्चले आफूले जिल्ला प्रशासन कार्यालय, तत्कालीन वाणिज्य विभागमा पहिले उजुरी दिएको दाबी गरेको छ ।

भिक्षु भेषमा काला कर्तुत

मनबहादुर बस्नेत
प्रहरीलाई ढाँटेरै हैरान बनाउने मनस्थितिमा ल्हारक्याल लामा

पूर्वअर्थराज्यमन्त्री ल्हारक्याल लामाको बैंक लकरबाट १४ राउन्ड गोली जफत गर्दा प्रहरी अधिकारीहरू जति अचम्मित बनेका थिए, त्यसको दुई गुना आश्चर्यमा परेका छन् हिरासतमा उनको छिनछिनमै बदलिरहने हाउभाउ र आनीबानीले । तुलनात्मक रूपमा सुविधासम्पन्न मानिने महानगरीय प्रहरी वृत्त सिंहदरबारको हिरासतमा थुनिएका लामा आफूलाई फसाएको भन्दै बयान सुरु गर्नासाथ आँसु झार्न थालिहाल्छन् । उनको हाउभाउलाई पत्याउने हो भने लाग्छ, उनीजत्तिको असल र इमानदार मानिस संसारमा सायदै होलान् ।
सोधपुछ गर्‍यो कि उनी रोइहाल्छन्,” महानगरीय प्रहरी परिसर, काठमाडौँका प्रवक्ता प्रहरी उपरीक्षक ९एसपी० प्रद्युम्न कार्की भन्छन्, ँमैले थुप्रै प्रकृतिका अपराधका आयाम र त्यसमा संलग्नहरूको अनुसन्धान गरेको छु । तर, यति चलाख मानिस पहिलोपटक फेस गर्दैछु ।”